Λιμνάτι

Το Λιμνάτι βρίσκεται στο κέντρο της επαρχίας Λεμεσού, 20 περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού. Η κοινότητα είναι κτισμένη σε μέσο υψόμετρο 480 μέτρων. Το υψόμετρο στα διοικητικά του όρια ποικίλλει. Στα βορειοδυτικά του οικισμό φθάνει στα 700 μέτρα, μειώνεται στα 480 κοντά στον οικισμό και στα 250 μέτρα στα νότια σύνορα του.
Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 610 χιλιοστόμετρα και στην περιοχή του καλλιεργούνται αμυγδαλιές, ελιές, χαρουπιές, σιτηρά, αμπέλια (οινοποιήσιμες ποικιλίες) και εσπεριδοειδή. Υπάρχουν επίσης μεγάλες ακαλλιέργητες εκτάσεις όπου φυτρώνει άγρια φυσική βλάστηση κυρίως από σχινιές, αγριοτερατσιές, τρεμιθιές και σπαλαθκιές.

Από συγκοινωνιακής άποψης το χωριό συνδέεται στα βορειοανατολικά με το χωριό Καπηλειόν (4 χλμ.), στα νοτιανατολικά με το χωριό Κορφή (4 χλμ.), στα βορειοδυτικά με την Λάνια (4χλμ), στα δυτικά με τον Δωρό (4χλμ) και στα νότια με την Άλασσα (6χλμ).

Η κοινότητα στην μακρόχρονη ιστορία της γνώρισε μεγάλες πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Το 1881 οι κάτοικοι του ήταν 335 που αυξήθηκαν στους 338 το 1891, στους 361 το 1901, στους 433 το 1911 και στους 473 το 1921, Το 1931 μειώθηκαν στους 455 για να αυξηθούν στους 615 το 1946. Λόγω της αστυφιλίας που άρχισε να πλήττει όλα τα χωριά της Κύπρου οι κάτοικοι του χωριού μειώθηκαν στους 581 το 1960, στους 483 το 1973 και στους 404 το 1982. Σήμερα οι κάτοικοι της κοινότητας είναι 350.
Το χωριό υπήρχε με την ίδια ονομασία κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας και της Βενετροκρατίας. Σε παλιούς χάρτες της Κύπρου, όπως ο χάρτης του Α. Ortelius του 1573 σημειώνονται δύο γειτονικοί οικισμοί ο ένας με την ονομασία Λιμνάτις (Limnati) και ο δεύτερος με την ονομασία Λιμάτι (Limati). Πρόκειται πιθανότατα για Πάνω και Κάτω Λιμνάτι. Η διάκριση όμως αυτή δεν απαντάται σε γραπτές πηγές.

Ο διαχωρισμός σε Πάνω και Κάτω Λιμνάτι σήμερα υπάρχει μόνο σε σχέση με την διοικητική έκταση του χωριού, αφού δεν υπάρχουν πλέον δύο οικισμοί αλλά μόνο ένας. Φαίνεται ότι οι δύο οικισμοί είχαν συμπτυχθεί σε ένα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Ο Λεόντιος Μαχαιράς στο Χρονικό τους μνημονεύει το χωριό κατά την εποχή της εισβολής των Μαμελούκων της Αιγύπτου στην Κύπρο το 1425, οπότε ο βισκούντης της Λευκωσίας που εστάλη για να τους αντιμετωπίσει, αφού υποχώρησε από την Λεμεσό πήγε στο Λιμνάτι. Ο Ντε Μας Λατρί, συγγραφέας και ταξιδευτής της περιόδου της Φραγκοκρατίας, αναφέρει το χωριό ως Limniate, γράφοντας ότι τούτο αποτελούσε φέουδο ευγενών κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Μια άλλη πηγή της ίδιας περιόδου το συμπεριλαμβάνει στον κατάλογο των χωριών που ήταν γνωστά για το μεγάλο πληθυσμό τους.

Η ονομασία του χωριού φαίνεται ότι προήλθε από τη λέξη Λίμνη. Η ελληνική αυτή ονομασία καταδεικνύει ότι ο οικισμός υπήρχε μάλλον και κατά την Βυζαντινή περίοδο. Αρκετές ονομασίες τοποθεσιών που βρίσκονται σήμερα σε κάποια απόσταση από τον οικισμό, όπως Επισκοπιά, Χαλόσπιτα, Καλόγηροι, Άγιος Επιφάνιος, Αγία Μαρίνα, Άγιος Ηλίας εκτός από την ύπαρξη μεγάλου αριθμού ανθρώπων στην περιοχή μαρτυρά και την έντονη θρησκευτικότητα των κατοίκων του.

Το χωριό έχει δύο εκκλησίες. Η μια είναι αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος και η άλλη στον Τίμιο Πρόδρομο. Η κοινότητα έχει μεγάλο αριθμό από εξωκλήσια. Η παράδοση λεει ότι το Λιμνάτι είχε και Επισκοπείον (Μητρόπολη) στην περιοχή Πισκοπειά για να δικαιολογηθούν τα πολλά εξωκλήσια που υπάρχουν. Περισσότερες πληροφορίες για τις εκκλησίες και τα εξωκλήσια θα βρείτε στη σελίδα για τις εκκλησίες.

Κατά τον Ιερώνυμο Περιστιάνη, λειτουργούσε στο Λιμνάτι από το 1860 ιδιωτικό σχολείο «κοινών γραμμάτων» στο οποίο δίδαξε κάποιος Νεόφυτος (γνωστός ως «Πελλονεόφυτος» από τον Άγιο Μάμα) ο οποίος δίδασκε τον χειμώνα στο σπίτι του και τις άλλες εποχές στα χωράφια.

Τον διαδέχθηκε ένας γέροντας, ο Μιχαήλ ο «Παιδαγωγός» από το Κιτι, που ασχολείτο και με την μαντική και την μαγεία. Στο Λιμνάτι δίδαξε επίσης για πολλά χρόνια και ο Νικολής της Χατζηλενούς, γνωστότερος ως «Χατζηλενούδιν» από το Πέρα Πεδί, που γνώριζε λίγα περί μαγείας. Το 1882 ιδρύθηκε κοινοτικό σχολείο με συνδρομές των χωριανών, που υιοθέτησε την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Νέο σχολικό κτήριο κτίστηκε το 1908.

Το Λιμνάτι είναι ένα χωριό με πανάρχαια ιστορία. Τα παλαιότερα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στο μέρος τούτο ανάγονται στην κλασική εποχή (500 – 323 Π.Χ.). Τάφος της εποχής αυτής αλλά και της εποχής που τη διαδέχεται, της ελληνιστικής, έχουν βρεθεί πολλοί στην τοποθεσία «Κοκκινόκαμπος». Είναι πιθανό όμως η περιοχή αυτή να γνώρισε νωρίτερα τον ανθρώπινο πολιτισμό αφού οι πρόσφατες ανασκαφές στο χωριό Άλασσα που βρίσκεται νοτιότερα έφεραν στο φως ίχνη πολιτισμού της πολύ μακρινής χαλκολιθικής περιόδου.

Σύμφωνα με την τελευταία καταγραφεί του 2011 από την Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου οι κάτοικοι έφταναν στους 314.